Trước khi đi vào trọng tâm, tôi muốn giải thích khái niệm “không biết điều”. Đơn giản mà nói, đó là không biết luật chơi. Ở đâu có hơn một người, môi trường nào cũng cần có luật lệ. Luật pháp và luật chơi khác nhau ở chỗ: khi vi phạm luật pháp, bạn sẽ bị phạt tiền hoặc tù từ nhà nước, còn khi vi phạm luật chơi, bạn sẽ bị loại khỏi trò chơi. Trong cuộc sống, ai cũng biết luật pháp, nhưng luật chơi không có văn bản rõ ràng; nó được định nghĩa qua cách chơi và chỉ dành cho những người đàn ông mạnh mẽ. Những người đàn ông yếu đuối không có luật chơi dành cho họ. Vậy làm sao để biết người khác có chơi đúng luật không? Luật chơi không có văn bản quy định; nó là luật ngầm mà bạn phải tự rút ra kinh nghiệm trước khi tham gia. Vậy làm sao để biết được luật chơi mà không có văn bản, chỉ có những người đàn ông chơi với nhau?
Làm sao để biết người ta có biết điều hay không? Nếu mình không biết điều thì sẽ khó khăn để hiểu người đó chơi có đẹp hay không, chơi có đúng luật không. Trong giao tiếp xã hội, mọi người chủ yếu dùng trí não và ngôn ngữ nói, không quen dùng giấy tờ ghi chép như nội quy này, nội quy kia. Chỉ có luật tự đặt ra và tự hiểu, vì vậy không dễ để chúng ta nhớ hết và tránh mắc sai lầm. Khi mắc sai lầm, tự nhiên bạn sẽ mất đi sự tin tưởng của những thành viên khác hay những người bạn cùng chơi.
Hồi xưa, chúng tôi là những người cùng học. Đi đâu ăn, chúng tôi cũng chia tiền ra để trả. Hôm nay thằng Hùng trả thì ngày mai thằng Hoàng trả, hoặc chúng tôi chia đều tiền để trả. Lúc đó, chúng tôi không kiếm ra tiền, chỉ có tiền xin từ ba mẹ, và để dành để lâu lâu đi uống nước chung cho vui. Chúng tôi cùng đi tập nghĩa vụ quân sự, mỗi lần ra giải lao, một nhóm bạn học tụ tập ở quán nước. Có thằng bạn tôi, nhà cũng có điều kiện, chắc chắn ba mẹ cho tiền uống nước, mỗi lần ra quán là nó mua mấy chai nước rót cho những thằng khác cùng uống. Có lúc khui trúng chai xổ số, chúng tôi đổi thêm một chai nữa để uống. Nó thường bao hết cả bọn, tạo thành thói quen, nên mỗi ngày chúng tôi đều cùng ra ngồi uống nước. Dĩ nhiên, tôi không được ba mẹ cho nhiều tiền nên không có khả năng bao hết. Tôi chỉ có thể góp chung với nó để mua thêm nước cho những thằng khác uống. Dĩ nhiên, mấy đứa kia cũng làm giống như tôi, nhưng riêng có một thằng không bao giờ chịu bỏ tiền, nó luôn đi theo và uống, vừa uống vừa vui vẻ cười nói. Chúng tôi cũng biết thằng đó chơi không đẹp, nhưng không nói ra, vì lúc đó không nghĩ sao lại có thằng giống vậy và không biết cách đối phó với thằng chuyên ăn chực.
Sau này, tôi mới biết thằng này là thằng không biết điều. Nhiều thằng khác góp tiền chơi chung nhưng có một thằng không chịu góp, bây giờ tôi mới gọi nó là thằng chơi không biết điều. Từ khi biết tính cách của nó, mỗi khi đi ăn, chúng tôi thường tránh gọi nó đi cùng. Nhưng không hiểu sao nó lại khéo ngửi mùi, vẫn đi theo. Chúng tôi cảm thấy khó chịu, dù hiểu rằng thêm một chai nước cũng không mất mát gì, nhưng cảm giác đó rất khó chịu trong lòng. Tôi bây giờ gọi thằng đó là thằng yếu đuối. Để trở thành đàn ông mạnh mẽ, việc đầu tiên là phải biết điều, và lợi ích của việc biết điều là gì.
Lợi ích của việc muốn trở thành đàn ông mạnh mẽ là phải biết điều, bởi vì trong những cuộc chơi không có giấy trắng mực đen. Khi đụng đến giấy mực, không còn gọi là chơi mà phải theo pháp luật, chỉ có đúng và sai. Khi tham gia cùng chơi với ai đó, mục đích là phải mang lại lợi ích cho họ chứ không phải rút lợi ích từ họ cho mình. Nếu sống biết điều, bạn mới có thể bảo vệ người khác, và người khác mới tin tưởng bạn. Giống như trong gia đình, anh hai luôn để cho chúng tôi ăn trước, ăn phần ngon. Khi có việc gì, chúng tôi gọi anh hai đến tham gia, dĩ nhiên chúng tôi cũng gọi anh hai cùng ăn cho vui.
Trong cuộc sống, mỗi nơi có mỗi luật chơi. Khi sống biết điều, người ta mới coi trọng bạn. Nhiều khi bạn bè rủ đi nhậu, nếu không có tiền mua rượu bao tụi nó, bạn cũng phải bỏ công sức như đi tìm mồi. Nếu lần đầu bạn không có gì, bạn cũng có thể ngồi nhậu chơi với tụi bạn, và chắc chắn một ngày nào đó bạn phải dùng tiền của mình để mời lại tụi nó. Có thể bạn không đủ tiền bao ở quán lớn thì bao ở quán nhỏ, nhưng không thể im lặng cho qua, vì để càng lâu thì giá trị sự tin tưởng sẽ giảm xuống. Người ta sẽ nghĩ bạn lợi dụng họ, và dĩ nhiên cuộc chơi sẽ không dừng ở đó. Bạn bè sẽ đi nhậu tiếp, và lúc đó bạn không thể từ chối.
Việc đầu tiên sau bữa nhậu là phải mở miệng ra để mời tụi nó đi lại, nói một cách chân thành. Ví dụ: “Hôm trước tụi bay rủ tao đi nhưng lúc đó tao không có tiền, hôm nay tao có tiền mời lại tụi bay.” Nên nói ngay sau ngày hôm sau. Nếu không đi được cũng không sao, nhưng bạn thể hiện mình là người biết điều. Không có thằng bạn nào nghĩ xấu cho bạn, và nó không có thời gian suy nghĩ về tính cách của bạn. Phải nói ngay, không thể đợi qua ngày thứ hai, thứ ba, vì sau đó sẽ bị bỏ lỡ. Cảm xúc sẽ khiến bạn suy nghĩ không biết có nên nói không. Nếu để lâu, bạn sẽ bị khựng lại, có khi bỏ qua luôn.
Bạn cũng biết rồi, hôm nay tụi nó đi với nhau thì có khi ngày hôm sau tụi nó đi tiếp, nên bạn phải làm nhanh. Phương pháp hay nhất là nói ngay về kế hoạch mời lại tụi nó trước khi cuộc chơi kết thúc. Ví dụ: “Hôm nay tụi bay mời, nhớ là thứ Năm, thứ Sáu tao có việc, thứ Bảy tao mời tụi bay, tụi bay nhớ đi đó nghen, không đi tao nghỉ chơi.” Cần phải đưa ra kế hoạch rõ ràng và thể hiện sự chân thành trong lời mời của mình. Như vậy, bạn sẽ là người đàn ông biết điều. Dĩ nhiên, không có thằng bạn nào tốt mà bắt bạn phải bao nó hay mời nó lại như nó mời bạn. Nếu nó yêu cầu vậy, bạn cũng nên tránh xa tụi nó càng sớm càng tốt. Bạn là đàn ông mạnh mẽ, phải mạnh mẽ trong việc trả ơn người khác.
Tại sao những người đàn ông yếu đuối phần lớn không biết điều? Vì đơn giản, những thằng mạnh mẽ đều biết luật chơi, biết điều lệ khi chơi chung. Nhiều thằng bên ngoài thấy có tiền nhưng chơi bẩn, chơi xấu, chơi không đẹp. Đó là những thằng đàn ông yếu đuối. Khi yếu đuối, họ sợ mất, nên hành động của họ luôn tìm cách có lợi cho bản thân, vì họ thiếu thốn tính cách của đàn ông mạnh mẽ. Người đàn ông mạnh mẽ coi trọng danh dự, chữ tín; họ không muốn ai nghĩ họ là người không tốt, chỉ muốn cho đi chứ không thích nhận của ai cả.
Còn thằng yếu đuối không biết điều, hành động của nó rất dễ nhận ra, vì mỗi hành động đều mang lợi ích cho nó. Tôi có một người anh họ tên Việt, dù là anh họ nhưng nhỏ tuổi hơn tôi, mỗi lần cần tôi đều gọi điện nhờ giúp. Nhiều khi tôi đang đi ngoài đường, anh cũng bắt tôi dừng lại để giúp sửa máy tính cho anh từ xa. Khi xong việc, anh im lặng, không nói lời cảm ơn. Nếu tôi giúp năm lần, chỉ lần nào ngon nhất mới cảm ơn, còn những lần khác thì im lặng. Lúc đầu, tôi nghĩ vì mình giỏi lĩnh vực IT – Công nghệ thông tin, biết nó (vì là anh nhưng nhỏ tuổi hơn tôi) không thể làm việc đó nếu không có tôi giúp đỡ, nên tôi cố gắng dùng thời gian và sức lực để giúp. Có khi tôi bỏ ra từ 4 đến 5 tiếng đồng hồ. Khi về tới nhà, nó cũng gọi tôi để sửa máy tính. Tôi nói để ăn cơm đã, nó cũng nói giúp nó cái. Sau khi ăn xong, tôi cũng giúp, nhưng nếu không sửa được, nó sẽ tự thoát và không cảm ơn.
Nhiều lần tôi giúp nó mua đồ, tôi lựa món rẻ nhất, hợp lý nhất. Tôi chấp nhận mất tiền xăng, tiền điện thoại, và thời gian để làm việc với nhà cung cấp, nhưng khi mua được cái đồ tốt, nó cũng cảm ơn qua loa. Nếu tôi báo giá cao một chút, nó sẽ hỏi sao mắc vậy. Lúc đầu, tôi cứ nghĩ nó nhờ tôi mua giúp, nhưng thực chất nó cũng lên mạng tìm tòi và biết giá cả hết. Sau này, tôi biết trang web của nó không hoạt động nữa, vì mỗi năm phải nâng cấp, mà website thì quá cũ, nhà mạng đã cắt. Tôi có nhắc nó làm lại website mới, nhưng sau vài ngày, nó hỏi tại sao không vào được. Tôi trả lời rằng vì phiên bản quá cũ nên không chạy được. Nó như kiểu đổ thừa cho tôi, vì tôi là người giúp nó chỉnh sửa website. Dù tôi không muốn nói thêm, vì anh ta là người không biết điều, tôi im lặng và rời đi. Từ đó, khi anh gọi, tôi chỉ nói đang bận việc, không làm được, và tiếp tục tập trung vào công việc của mình.
Thằng đàn ông yếu đuối không biết điều. Khi có lợi ích, nó vui vẻ với bạn; khi có vấn đề, nó đẩy bạn vào chỗ chết. Đây là quy luật tự nhiên. Nên nếu muốn trở thành người mạnh mẽ, bạn phải biết điều. Tại sao những người mạnh mẽ biết điều? Vì thực tế đã dạy cho họ rằng nếu không biết điều, xã hội sẽ loại họ ra khỏi cuộc chơi, như tôi đã loại bỏ ông anh của tôi. Họ không để ý nữa, nghĩa là xong rồi. Khi đàn ông mạnh mẽ nhận được kinh nghiệm, họ đã trải qua nhiều lần bị từ chối. Không thằng mạnh mẽ nào mà trước đó không yếu đuối, vì khi bị đấm vài lần, họ sẽ tìm cách né. Chính vì vậy, thằng mạnh mẽ sẽ nhanh chóng trở thành người mạnh mẽ, trong khi nhiều thằng bị đấm nhiều lần mà vẫn không nhận ra, nó sẽ trở nên chậm mạnh mẽ.
Khi đàn ông mạnh mẽ chọn cách cho đi nhiều hơn cách nhận lại, cuộc sống sẽ phong phú hơn. Chúng ta cho đi bao nhiêu, vũ trụ sẽ trả lại bấy nhiêu. Có thể không trả lại ngay lập tức, nhưng vũ trụ sẽ có cách trả lại. Yên tâm đi, không ai lấy của bạn điều gì, khi bạn lấy của ai bất cứ điều gì, vũ trụ cũng sẽ lấy lại của bạn tương xứng. Vì vậy, chúng ta học cách cho đi. Việc gì mình làm được thì tự mình làm, đừng nhờ vả người khác, vì khi nhờ bạn tức là bạn đang hút giá trị của họ.
Chúng ta cũng phải biết cảm ơn những người đã giúp mình, dù họ giúp mình thành công hay không. Cảm ơn chân thành và không quên để lần sau mình báo đáp. Bạn bè tốt, đối tác tốt, những người mạnh mẽ rất giỏi trong việc cho đi. Họ làm ra nhiều của cải vật chất để phục vụ cho người khác trước, rồi mới tới bản thân. Khi nhận sự giúp đỡ, họ rất hiếm khi yêu cầu, chỉ khi nào cần sự giúp đỡ và ai giúp thì họ đền ơn ngay lập tức. Còn những người không biết điều thì chưa bao giờ luyện tập vấn đề đó. Họ thường biện minh rằng quên đi, bận việc quá, hay chỉ cần chút xíu mà không cần đền ơn. Nếu muốn trở thành người đàn ông mạnh mẽ, hãy đừng quên hay đưa ra lý do bận để trả ơn những người đã giúp mình.
